Kαλό ταξίδι Šaban Bajramovic

Σαν ένα μικρό αποχαιρετιστήριο στον μεγάλο Saban αναδημοσιεύουμε το κείμενο της Νάταλι Χατζηαντωνίου από την Ελευθεροτυπία (12.6.2008)

Το τελευταίο κεφάλαιο της μυθιστορηματικής ζωής ενός θρύλου των Βαλκανίων, του μεγαλύτερου ερμηνευτή και δημιουργού της μουσικής των Ρομά, Σαμπάν Μπαϊράμοβιτς έκλεισε το βράδυ της Κυριακής. Ο 72χρονος «Βασιλιάς των Τσιγγάνων» πέθανε (από έμφραγμα) εκεί όπου είχε γεννηθεί: στην πόλη Νις της νότιας Σερβίας. Ηταν γνωστό ότι έπασχε από σοβαρά προβλήματα υγείας.

Ο διασημότερος εκπρόσωπος μιας βαλκανικής εκδοχής τού Buena Vista, ένας από τους βαλκανικούς ακρογωνιαίους λίθους τής world music, ο Μπαϊράμοβιτς είχε συνεργαστεί με τον Κουστουρίτσα (είχε εμφανιστεί στην ταινία «Μαύρος Γάτος, Ασπρος Γάτος») και με τον Μπρέγκοβιτς: διασκευή του δικού του τραγουδιού «Djeli Maraj» ήταν το «Mesecina» που ακουγόταν στο «Underground», ενώ συμμετείχε και στο επιτυχημένο άλμπουμ «Tales and Songs from Weddings» που κυκλοφόρησε ο Μπρέγκοβιτς το 2002. Είναι ένα ελάχιστο δείγμα της τεράστιας προσωπικής εργογραφίας του, η οποία καταμετράται σε 600 τραγούδια, 50 singles και 20 δίσκους. Ενας από αυτούς ηχογραφήθηκε με τους Mostar Sebdah Reunion, σε παραγωγή τού Dragi Sestic, για την εταιρεία World Connection.

Ο Σέστιτς τον ανακάλυψε ακολουθώντας τα ίχνη της περιπετειώδους ζωής του, όταν ο Μπαϊράμοβιτς είχε αποτραβηχτεί στη γενέτειρά του έχοντας χάσει μια περιουσία στα ζάρια.
Ο Σαμπάν Μπαϊράμοβιτς γεννήθηκε στις 16 Απριλίου του 1936 στη Νις. Πήγε στο σχολείο μόνο 4 χρόνια και ύστερα το εγκατέλειψε ακολουθώντας το ένστικτό του: «διδάχτηκε» μουσική στους δρόμους της Σερβίας από σπουδαίους Τσιγγάνους μουσικούς. Στα 18 του κλήθηκε να υπηρετήσει τη στρατιωτική θητεία του, αλλά λιποτάκτησε σχεδόν αμέσως από έρωτα για ένα κορίτσι.

Συνελήφθη, πέρασε από στρατοδικείο και καταδικάστηκε σε τρία χρόνια φυλάκιση. «Οσο ζω δεν μπορείτε να μου στερήσετε την ελευθερία μου» απάντησε στο δικαστήριο, που αύξησε άμεσα την ποινή του κατά 2,5 χρόνια. Οδηγήθηκε στο κολαστήριο της νήσου Γκόλι Οτόκ (σημαίνει και είναι «Γυμνό νησί»), στο οποίο λίγοι μπορούσαν να επιβιώσουν. Εκείνος επιβίωσε, εξέτισε πλήρως την ποινή του και αναδείχτηκε ο καλύτερος ποδοσφαιριστής της ομάδας της φυλακής (τον είπαν γι' αυτό «Μαύρο Πάνθηρα») αλλά και ο κορυφαίος σολίστ της ορχήστρας της. Εκεί πρωτάκουσε και έπαιξε τζαζ (από Κολτρέιν μέχρι Αρμστρονγκ) και Ισπανούς και Μεξικανούς συνθέτες. Και όχι μόνο αυτό: διαβεβαίωνε ότι στα 5,5 χρόνια που ήταν έγκλειστος διάβασε 20.000 (!) βιβλία. «Το δικό μου Πανεπιστήμιο ήταν το Γκόλι Οτόκ» έλεγε.

Η αποφυλάκισή του τον βρήκε πανέτοιμο, σπουδαίο μουσικό. Το 1964 έβγαλε τον πρώτο δίσκο του κι έκτοτε δεν σταμάτησε να γράφει τραγούδια. Με τα πρώτα του κέρδη αγόρασε μια λευκή Μερσέντες και προσέλαβε δύο φρουρούς, αλλά δεν άργησε να τα χάσει όλα στον τζόγο. Η τεράστια επιτυχία του ξεπέρασε τα σύνορα, αλλά εκείνος συνέχισε να ζει την μποέμικη -και συχνά επικίνδυνη- ζωή ενός Ρομά και να «διηγείται» τα πάθη του στο τραγούδι, τη μουσική του και στα ηχοχρώματα μιας μοναδικής φωνής.

Ακούμε την Maruska, από το άλμπουμ Dusa ciganska (2004) μια συνεργασία του με τον Boban Markovic.

Saban Bajramovic -...

Balkan Bus 2 «Η Λαϊκή Μουσική των Βαλκανίων»

Τελικά τα καταφέραμε, ανακαλύψαμε το πρόγραμμα του φετινού Balkan Bus 2 «Η Λαϊκή Μουσική των Βαλκανίων» (…δεν αστειευόμαστε, είναι κατόρθωμα να το ανακαλύψεις) που διοργανώνεται 5-8 Ιουνίου στην Κομοτηνή από τον Δήμο Κομοτηνής.

Tavaf Varbilau από τη Ρουμανία και Bujar Qamili από την Αλβανία, την Πέμπτη 5 Ιουνίου.

Merima Njegomir – Mijatovic Milos από τη Σερβία και Pepa Hristozova & Milko από τη Βουλγαρία, την Παρασκευή 6 Ιουνίου.

Selimova Zelcevski Kevser - Dordi Zelcevski από τη F.Y.R.O.M. και Bekir Unluataer – Dilek Turkan από τη Τουρκία, το Σάββατο 7 Ιουνίου και

Πόλυ Πάνου - Γιώργος Μαργαρίτης την Κυριακή 8 Ιουνίου

Στις 8.30 το βράδυ στην κεντρική πλατεία της Κομοτηνής.

Σχόλια δεν θέλουμε να κάνουμε, πήγαμε πέρσι και γράψαμε τις εντυπώσεις μας. Είχαμε πάντως την εντύπωση ότι ξέρουμε και πέντε πράγματα για τη μουσική των Βαλκανίων μέχρι που είδαμε το πρόγραμμα και ανακαλύψαμε πόσο άσχετοι είμαστε καθώς δεν ξέρουμε κανένα από τους βαλκάνιους μουσικούς που συμμετέχουν.

Earth Festival 2008

Ανακοινώθηκε ο βασικός κορμός του συναυλιακού προγράμματος των φετινών Γιορτών της Γης, που περιλαμβάνει μεγάλα ονόματα της διεθνούς world μουσικής σκηνής. Αναλυτικές πληροφορίες στο www.earthfestival.gr

Istanbul Twilight

Κωσταντινούπολη ή Istanbul, όπως και να την πείτε είναι μια πόλη μαγική αλλά και πηγή έμπνευσης για καλλιτέχνες, αιώνες τώρα. Την μοναδική ατμόσφαιρα της Πόλης μας μεταφέρει ένα άλμπουμ, φόρος τιμής στην Πόλη, ένα άλμπουμ που αναμιγνύει ήχους και ρυθμούς όπως ακριβώς η Πόλη αναμιγνύει διαφορετικούς πολιτισμούς.

Η Doublemoon μια από τις κορυφαίες ευρωπαϊκές ανεξάρτητες δισκογραφικές γιορτάζει τα δέκα χρόνια της κυκλοφορώντας αυτό το διπλό CD με μουσικές των Mercan Dede, Orient Expressions, Buzuki Orhan Osman, Cahit Berkay & Grup Zan, Burhan Öçal, Baba Zula, Taksim Trio, Selim Sesler, İlhan Erşahin, Shantel, Kazım Koyuncu, και Craig Harris. Περιλαμβάνει επίσης δυο videoclip, με εικόνες της Πόλης, σκηνοθετημένα από τους Veysel Gençten και Gürcan Keltek, καθώς και ένα βιβλιαράκι με φωτογραφίες του γνωστού δανο-τούρκου φωτογράφου Ahmet Polat (δείτε εδώ τις φωτογραφίες του).

Δείτε στη συνέχεια το φιλμάκι του Veysel Gençten με μουσικό υπόβαθρο το Engewal του Mercan Dede.

Gara Guna

Η γνωστή μας Καραγκούνα είναι το μουσικό θέμα στο επόμενο φιλμάκι του Gürcan Keltek από το Istanbul Twilight. Παίζουν οι Burhan Öçal & The Trakya All Stars featuring Smadj.

Balkan Beat Box στο Gaia Festival

O Τomer Yosef που έκλεψε την παράσταση

Mια πολύ καλή συναυλία απολαύσαμε την Παρασκευή 4 Απριλίου στο Principal στο πλαίσιο του Gaia Festival. Ήταν οι Balkan Beat Box, το πολυεθνικό project του σαξοφωνίστα και πρώην μέλους των Gogol Bordello Ori Kaplan και του μουσικού παραγωγού Tamir Muskat των Firewater. Μουσικά ηχοχρώματα από την Μεσόγειο και την ανατολική Ευρώπη, βαλκανικές μελωδίες και αραβικοί ρυθμοί αναμεμειγμένα με electronica, beats, samples, heavy raga bass και απίστευτη ενέργεια παρέσυραν το κοινό σε ξέφρενο χορό. Την παράσταση όμως έκλεψε ο Τomer Yosef o αεικίνητος τραγουδιστής τους που ξεκίνησε την καριέρα του σαν stant-up κωμικός στο Ισραήλ, συνέχισε σαν τραγουδιστής σε ροκ συγκροτήματα, συμμετείχε σαν guest στα δύο άλμπουμ των ΒΒΒ και πλέον είναι αναπόσπαστο μέλος στις περιοδείες τους. Εκπληκτικό κλαρίνο και από τον Eyal Talmudi, της ισραηλινής klezmer μπάντας Oy Division. Καλύτερη στιγμή της συναυλίας η εισβολή δεκάδων χορευτών και κατάληψη της σκηνής, με την προτροπή των μελών της μπάντας.
Είχαν προηγηθεί οι γάλλοι Ζiveli Orkestar, καλοί μουσικοί που ξεσήκωσαν τον κόσμο, αλλά κατά την προσωπική μου γνώμη, κάτι τους έλειπε, πείτε το βαλκανική ψυχή, πείτε όπως θέλετε. Είναι το ίδιο που λείπει και από αρκετές ακόμα γαλλόφωνες κυρίως μπάντες χάλκινων.
Την επόμενη μέρα το Σάββατο ήταν η σειρά του Dj Shantel στο Orient αυτή την φορά. Είχαμε επισημάνει σε προηγούμενο post ότι ο συγκεκριμένος χώρος δεν ενδείκνυται αλλά ο Shantel δεν κόλωσε παρόλο που δεν εισακούστηκε η αρχική προτροπή του να πετάξουν καρέκλες και τραπέζια από τα παράθυρα. Ανέβαινε πάνω στην κονσόλα, ξήλωσε τις κουρτίνες, κρεμόταν στο παράθυρο και καλούσε τους περαστικούς στο πάρτυ, μοίραζε βότκες στον κόσμο και έκανε ότι περνούσε απ΄ το χέρι του για να μας παρασύρει στους ξέφρενους ρυθμούς του.

Αντάρτης των κλαμπ

Από την σημερινή Ελευθεροτυπία αναδημοσιεύουμε το παρακάτω άρθρο του Δημήτρη Αναστασόπουλου για τον Dj Shantel.

«Κατάγομαι από την Μπουκοβίνα. Μια πόλη στα σύνορα της Ουκρανίας με τη Ρουμανία, σημείο συνάντησης πολλών πολιτισμών, που καταστράφηκε πρώτα από τους ναζί και ύστερα από τους σταλινικούς. Ετσι έφτιαξα το "Κλαμπ Μπουκοβίνα", τη δική μου εικονική πόλη-πάρτι, δημιουργώντας μια μίξη της παράδοσης με τον σύγχρονο ψηφιακό κόσμο. Γιατί μια κοινωνία με πολλές εθνότητες και κουλτούρες αποτελεί δώρο για τον καλλιτέχνη, αλλά και κάθε πολίτη. Σκέψου το Σεράγεβο, τη Σμύρνη, τη Θεσσαλονίκη ή τη Βουδαπέστη. Οι παγκόσμιοι πόλεμοι και η πρόσφατη άνοδος του εθνικισμού κατέστρεψαν τις πόλεις και την πολυπολιτισμική τους κληρονομιά».
Ο dj Shantel, δηλαδή ο Βερολινέζος Στέφαν Χάντελ, παραγωγός κάποτε ηλεκτρονικής μουσικής, βούτηξε στους ήχους της βαλκανικής παράδοσης και τους στόλισε με ρέγκε, ροκ, ντίσκο και χιπ χοπ ρυθμούς. Ετσι στήνει όπου βρεθεί ένα ξέφρενο πανηγύρι με τίτλο «Κλαμπ Μπουκοβίνα» και πρόσφατο ύμνο το «Disco Partizani», που ακούγεται παντού. Το παρουσιάζει αύριο στο κλαμπ Κ46 στην Αθήνα και το Σάββατο στο Orient Club στη Θεσσαλονίκη. Πριν έρθει στην Ελλάδα μάς είπε:
Για το άλμπουμ «Disco Partizani»: «Είναι μια ειρηνική επανάσταση στην ευρωπαϊκή μουσική κουλτούρα. Χώρες όπως η Γερμανία, η Αυστρία, η Γαλλία κυριαρχούνται από τη μουσική της Δύσης. Είναι η κατάλληλη στιγμή να τους φέρουμε τη μουσική από την Ανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια».
Για τη δουλειά του: «Δεν αντιπροσωπεύω καμιά πατρίδα. Η οικογένειά μου ήταν πάντα ανάμιξη πολλών εθνοτήτων, Τσιγγάνοι που έπαιζαν μουσική στα πανηγύρια. Και κάνω το ίδιο στη μουσική μου. Δεν πιστεύω στον μύθο της σύγκρουσης των λαών στα Βαλκάνια. Γι' αυτό αναμιγνύω μουσικές από "εχθρικά" μεταξύ τους έθνη. Οσο για το υλικό μου, ψάχνω παντού. Το ελληνικό ρεμπέτικο, για παράδειγμα, το βρήκα σε ένα παζάρι στη Σμύρνη. Και θεωρώ ότι διασώζω ολόκληρες κουλτούρες από τον αφανισμό τους».
Για τον στόχο του: «Στα πάρτι μου χορεύουν μαζί και γλεντάνε, Ελληνες και Τούρκοι, Σέρβοι και Κροάτες, Εβραίοι και Μουσουλμάνοι. Μπορεί αυτό να συμβαίνει για λίγες ώρες, είναι όμως μια εξαιρετική ευκαιρία για το ξεπέρασμα των εθνικισμών. Αντιπροσωπεύω μια μουσική χωρίς σύνορα, μια απόπειρα διαλόγου ανάμεσα στις αντίπαλες κουλτούρες. Η μουσική μου δεν έχει ούτε διαβατήριο ούτε βίζα».
Για τα πάρτι του «Κλαμπ Μπουκοβίνα»: «Είναι ένα ηδονιστικό και φρενήρες θέαμα. Είναι το χαμένο μυστικό της ευρωπαϊκής μουσικής κουλτούρας και υπάρχουν ακόμα πολλά να ανακαλύψω. Το ονομάζω "γάμο του έρωτα με την αναρχία", και το ταξιδεύω παντού, από την Κωνσταντινούπολη στο Οσλο και από εκεί πίσω στο Βερολίνο. Και το ταξίδι μου μόλις άρχισε...».

Να θυμίσουμε βέβαια, για να παινέψουμε και τα γένια μας, ότι για πρώτη φορά στην Ελλάδα ο Shantel εμφανίστηκε στις Γιορτές της Γης, πέρσι τον Ιούλιο, όπου παρουσίασε το Disco Partizani.

World Music Charts Europe – Απρίλιος 2008

1. 800 Mercan Dede, Turkey/Canada (Doublemoon). Άργησε να μπει στα charts, αλλά απ’ τη στιγμή που κατέλαβε την 14^η θέση τον Μάρτιο ήταν απολύτως βέβαιο ότι θα φτάσει στην κορυφή.

2. FRAGILE BEAUTY Huong Thanh, Vietnam/France (ACT). 2^ος μήνας στην 2^η θέση για την βιτεναμέζα τραγουδίστρια με την φοβερή φωνή.

3. THE MANDE VARIATIONS Toumani Diabate, Mali (World Circuit). Άνοδος κατά μία θέση για το νέο άλμπουμ του μαλινέζου βιρτουόζου του kora.

4. NEW DAWN Neco Novellas, Mozambique (World Connection). Από την 13^η στην 4^η θέση για ένα άλμπουμ που θέλει να είναι “απάντηση στην παγκοσμιοποίηση”.

5. WAMATO Les Amazones de Guinee, Guinea (Sterns). Τρίτος μήνας στα charts με ελαφρά πτώση, από την 2^η στην 3^η θέση και τώρα στην 5^η.

6. 1 REAL DJ Dolores, Brazil (Ziriguiboom). 2^ος μήνας στα charts και στην ίδια θέση.

7. AKAPELLEANDO Vocal Sampling, Cuba (Skip Records). 2^ος μήνας στα charts για το φωνητικό συγκρότημα από την Αβάνα. Από την 16^η στην 7^η θέση.

8. DIASPORA HI-FI Watcha Clan, France (Piranha). 3^ος μήνας στα charts, από την 3^η στην 1^η θέση και τώρα στην 8^η.

9. SOUNDS FROM A BYGONE AGE VOL. 5 Gabi Lunca, Romania (Asphalt Tango). Νέα είσοδος στα charts για μία από τις μεγάλες κυρίες του ρουμάνικου τραγουδιού, με ένα άλμπουμ που δικαιώνει τον τίτλο του καθώς περιλαμβάνει επιλεγμένες ηχογραφήσεις της από το 1956 ως το 1978.

10. BALDAMORE Hadouk Trio, France (Naive). Νέα είσοδος στα charts για το τρίο από τη Γαλλία που εδώ και 10 χρόνια αναμιγνύει την τζαζ και το swing με αφρικάνικους και ανατολίτικους ήχους.

11. SOUL SCIENCE Justin Adams & Juldeh Camara, UK/Gambia (Wayward). 3^ος μήνας στα charts γι’ αυτήν την συνεργασία του βρετανού με τον αφρικανό μουσικό.

12. BLACK STARS - GHANAS HIPLIFE GENERATION Various Artists, (Outhere). Νέα είσοδος για ένα άλμπουμ που παρουσιάζει μερικούς από τους δημοφιλέστερους Hiplife μουσικούς της Γκάνα στον υπόλοιπο κόσμο.

13. GRANDE FINALE Magnifico, Slovenia (Arih). 3^ος μήνας στα charts για τον σλοβένο “desperado” κιθαρίστα Magnifico. Από την 18^η στην 5^η θέση και τώρα στην 13^η.

14. KOBZAR Haydamaky, Ukraine (EastBlok). 2^ος μήνας στα charts για το ethno folk συγκρότημα από την Ουκρανία. Από την 7^η στην 14^η θέση.

15. ZEGAR ZIVI Zegar Zivi, Croatia (Cloud Valley Music). Μετά τον πόλεμο η ζωή ξαναβρήκε τους κανονικούς της ρυθμούς και μια παρέα σέρβων κτηνοτρόφων γιορτάζουν την επιστροφή στην γενέτειρά τους, την πόλη Zegar στην Κροατία. Αυθεντική πολυφωνική μουσική και πρώτη είσοδος στα charts.

16. EL CORAZON TIENE TRES PUERTAS Dulce Pontes, Portugal (Resistencia). 2^ος μήνας στα charts για την πορτογαλίδα ερμηνεύτρια των Fado. Από την 18^η στην 16^η θέση.

17. TUDO AZUL Velha Guarda da Portela, Brazil (Red Circle Music). Οι παλαίμαχοι (Velha Guarda = παλιά φρουρά) της σχολής σάμπα Portela στο Ρίο, μαζί με την κόρη του διευθυντή τους που τυχαίνει να είναι η σταρ Marisa Monte, ηχογραφούν το 1999 ένα δίσκο με αυθεντική σάμπα. Πέρασαν πολλά χρόνια έως ότου κυκλοφορήσει στην Ευρώπη και νάτος και στα charts.

18. THE GARIFUNA WOMEN'S PROJECT Umalali, Belize/Guatemala (Cumbancha). Ένα πολυαναμενόμενο άλμπουμ με την γυναικεία πλευρά της κληρονομιάς των Garifuna (μιας μικρής εθνότητας που βρίσκεται διασκορπισμένη στην Belize, τη Γουατεμάλα και αλλού). Μαζί τους οι μουσικοί των Garifuna Collective του πρόσφατα χαμένου Andy Palacio και ένα μουσικό κοκτέιλ ήχων και ρυθμών της Αφρικής και της Καραϊβικής. Μόλις κυκλοφόρησε μπήκε στα charts και έχει μέλλον.

19. DEVOTION Cheb i Sabbah, USA/India (Six Degrees). 2^ος μήνας στα charts για τον ινδό DJ που με έδρα το San Francisco αναμιγνύει κλασσική ινδική μουσική με trance. Από την 17^η στην 19^η θέση.

20. AKWABA INISENE Aly Keita, Ivory Coast (Contre-Jour). Πρώτη είσοδο στα charts για τον μάγο του balafon (ένα είδος αφρικάνικου ξυλόφωνου) που ζει πλέον στο Βερολίνο.

(Με κεφαλαία bold γράφουμε τον τίτλο του άλμπουμ, ακολουθεί το σχήμα, η χώρα και σε παρένθεση η δισκογραφική εταιρεία. Περισσότερες πληροφορίες ή μουσικά κομμάτια μπορείτε να βρείτε ακολουθώντας τα link. Περισσότερα στο http://www.wmce.de/).

Η υπόσχεση

Tο κείμενο που ακολουθεί, σε μετάφραση, είναι γραμμένο από τον Colin Bass, που ως Sabah Habas Mustapha ήταν η ψυχή της θρυλικής μπάντας των 3 Mustaphas 3 (περισσότερα δείτε σε προηγούμενο post). Σήμερα είναι μουσικός, παραγωγός, συγγραφέας και παρουσιαστής στο εβδομαδιαίο ραδιοφωνικό show του RBB Radio Multikulti and WDR Funkhaus Europa στη Γερμανία και συντελεστής του Rough Guide to World Music και άλλων εκδόσεων (www.colinbass.com)

Είτε έχετε βρεθεί στον υπέροχο κόσμο του Boban Marković, είτε όχι, δώστε προσοχή. Γιατί τίποτα δεν μένει ακίνητο, κι ενώ η ζωή είναι σύντομη, οι νύχτες είναι μεγάλες και υπάρχουν πάντα καινούριες ιστορίες να αφηγηθούν. Αυτή η ιστορία είναι για μια υπόσχεση που πραγματοποιήθηκε. Ο Boban Marković, ο «βασιλιάς των βαλκανικών χάλκινων» έδωσε τα κλειδιά της οικογένειας στον γιό και διάδοχό του, Marko. Τα ενθουσιώδη χέρια του, κρατούν τώρα το τιμόνι και είναι έτοιμος να ξεκινήσει σε αναζήτηση νέων οριζόντων. Ο Boban είναι ακόμη δίπλα του φυσικά, επιτηρώντας, με την πατρική ματιά του, αλλά τον ρυθμό δίνει η ανήσυχη ενέργεια του Marco. Ακούστε λοιπόν…

Το μήλο κάτω απ’ τη μηλιά θα πέσει. Στον παθιασμένο κόσμο της Σέρβικης μουσικής των χάλκινων, ο Boban Marković είναι ένα όνομα που ξεσηκώνει εδώ και πολλά χρόνια. Απόγονος γενεών μουσικών από την πόλη Vladicin Han, στο νότο της Σερβίας, έχει περπατήσει στα μουσικά μονοπάτια των τσιγγάνων προκατόχων του.

Πρόκειται για μια μουσική που αντλεί τις ρίζες της από την Ινδία, μέσα από αιώνες μετανάστευσης και αφομοίωσης. Και είναι αυτή ακριβώς η αφομοίωση που έχει τοποθετήσει τον Boban στην πρωτοπορία αυτού του κινήματος των χάλκινων πνευστών. Ενώ πολλοί συζητούν γύρω από το τι θα έπρεπε και τι δεν θα έπρεπε να επιτρέπεται στον σεπτό χώρο της αυθεντικότητας, εκείνος, με θράσος, έχει προχωρήσει ως εκεί που κανείς δεν πήγε μέχρι τώρα, ακολουθώντας το γούστο του, το ένστικτο και την έμπνευση, αναμιγνύοντας και φτιάχνοντας ένα κράμα της τσιγγάνικης παράδοσης με την αντάρα και την οχλοβοή του ευρύτερου κόσμου.

Jazz, pop, τηλεοπτικά θέματα, οι αερομεταφερόμενοι μουσικοί σπόροι της παγκόσμιας επικονίασης, ήρθαν και φύτρωσαν στα εύφορα χωράφια της φαντασίας του. Εκείνος τα έθρεψε με χιούμορ και με αυτοπεποίθηση τα μπόλιασε στις καλοδουλεμένες ρίζες της μουσικής του παράδοσης.

Η ποιότητα αυτού του μίγματος φάνηκε στον ενθουσιασμό με τον οποίο έγινε αποδεκτό. Ας δούμε όμως και τα απαράμιλλα κατορθώματα της Ορχήστρας του Βoban, της Boban Marković Orkestar. Ναι είναι αλήθεια, έχουν κερδίσει τόσα πολλά βραβεία στον σημαντικότερο ετήσιο διαγωνισμό χάλκινων στον κόσμο, που γίνεται στην Gucha, που πλέον συμμετέχουν μόνο ως επίτιμοι προσκεκλημένοι, μόνο και μόνο για να δώσουν και σε άλλους μια ευκαιρία. Η μουσική τους για την επική ταινία του Emir Kusturica “Underground” τους έκανε γνωστούς στο διεθνές κοινό και τα τελευταία χρόνια έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους σε πολλά μεγάλα μουσικά φεστιβάλ ανά τον κόσμο. Σήμερα, με την έκρηξη του Balkan beat, νέοι θαυμαστές προστίθενται συνεχώς. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται και μαγικοί χειριστές του διεθνούς dancefloor όπως ο Dj Shantel, ο Zach Condon από την Beirut Band και οι Balkan Beat Box, οι οποίοι τον αναγνωρίζουν, κάνουν sampling τα τραγούδια του και τα αφιερώνουν στον άρχοντα των χάλκινων.

Αυτή λοιπόν είναι η κληρονομιά του νεαρού Marko Marković, ένας μανδύας που με ανυπομονησία έχει τυλίξει γύρω του. Η υπόσχεση δόθηκε αρχικά, όταν ήταν μόλις επτά χρονών, στα εννιά του ο Marko ξεκίνησε τα μαθήματα με δάσκαλο τον παππού του, πατέρα του Boban, στα δεκατρία του έκανε την πρώτη του ηχογράφηση με την Orkestar. Έτσι η υπόσχεση ανανεώθηκε από τον Boban, αν ο Marko συνέχιζε τον ίδιο δρόμο, θα έπαιρνε τα ινία της μπάντας όταν θα ήταν στην κατάλληλη ηλικία. Όλες οι υποσχέσεις πραγματοποιήθηκαν στα 18^α γενέθλια του Marko, το Μάρτιο του 2006, όταν πάνω στη σκηνή σε μία συναυλία στο Βερολίνο, ο Boban παρέδωσε δημοσίως τη σκυτάλη στο γιό του.

Έτσι τώρα η μπάντα λέγεται the Boban i Marko Marković Orkestar. Κι έχουμε ακόμη και τον πρώτο τους δίσκο, όπου ο Marko είχε πλήρη ελευθερία στο studio, μια ευκαιρία που άδραξε με γούστο (σ.σ. αναφέρεται στο άλμπουμ Go Marko Go! που κυκλοφόρησε στο τέλος του προηγούμενου χρόνου από την Piranha Records). Από την ακαταμάχητη πρόσκληση του πρώτου ρουμάνικου χορού, έως το ρωσικό σκοπό που κλείνει το δίσκο και μέσα από το Bubumara medley οι αυτοσχεδιασμοί κυριαρχούν.

Είτε απολαμβάνει κοκτέιλ σε lounge bar του Βελιγραδίου, με εκθαμβωτική δεξιοτεχνία, σε στυλ bigband jazz, οδηγώντας τον Herb Alpert σε έναν περίπατο στα βουνά, ηρεμώντας μας με μια τρυφερή μπαλάντα ή χορεύοντας μας σε funky disco ρυθμούς, η Orkestar νιώθει άνετα όπου και να βρίσκεται. Είναι ακόμη η καλύτερη και πιο καινοτόμα Βαλκανική μπάντα χάλκινων και με τον Marko στο τιμόνι, έχει φύγει σε νέες κατευθύνσεις, μεταφέροντας την παράδοση στον κόσμο και φέρνοντας τον κόσμο πίσω στην παράδοση.

Το μήλο κάτω απ’ τη μηλιά θα πέσει.

Σημείωση: Η Boban i Marko Marković Orkestar θα είναι μαζί μας στις Γιορτές της Γης, το Σάββατο 12 Ιουλίου 2008

Gaia Festival: Έχει και η προχειρότητα τα όριά της

Είχα ψιλοενθουσιαστεί όταν έμαθα ότι στο πρόγραμμα του Gaia Festival συμπεριλαμβάνονταν και οι Watcha Clan, το τελευταίο τους άλμπουμ Diaspora Hi-Fi ήταν καταπληκτικό, και φυσικά είχα αποφασίσει ότι θα πάω οπωσδήποτε.
Με είχε παραξενέψει λίγο ότι δεν είδα πουθενά μια αφίσα για την συναυλία τους, το πρωί της ίδιας μέρας πέρασα από το Orient, ούτε εκεί είχε έστω μια αφισούλα, κάτι υποψιάστηκα και έψαξα στο διαδίκτυο μήπως και ακυρώθηκε. Όμως τόσο στην ιστοσελίδα του φεστιβάλ, όσο και του Principal αναφερόταν κανονικά η συναυλία και οι φόβοι μου διασκεδάστηκαν οριστικά όταν, στην μικρή μου έρευνα, έπεσα πάνω σε ένα προχθεσινό δημοσίευμα στον Ελεύθερο Τύπο. Ε, δεν μπορεί, αν είχε αναβληθεί δεν θα έστελναν δελτίο τύπου την προηγούμενη.
Αρνήθηκα την πρόταση κάποιων φίλων για άλλου τύπου έξοδο και παρά την ίωση και τα δέκατα που με έχουν τσακίσει τις τελευταίες μέρες και αφού ήπια μια αναβράζουσα ασπιρίνη για να αντέξω στις 10.30 ήμουνα στο Orient. Υποψιασμένος ακόμα κοίταξα προσεκτικά όλες τις αφίσες μήπως και είχε αναβληθεί και πήγαινα τζάμπα, αλλά εντάξει. Όταν μπήκα μέσα κανείς δεν μου ζήτησε εισιτήριο παρόλο που κοντοστάθηκα στην είσοδο, ο κόσμος ήταν αρκετός για το Orient αλλά λίγος για συναυλία με τέτοιο όνομα (το απέδωσα στην υποτονική διαφήμιση) και το παταράκι για τους μουσικούς ψιλοτραγικό (μεγάλη κατανόηση πρέπει να έχει το γκρουπ σκέφτηκα). Τέλος πάντων βρήκαμε ένα τραπεζάκι που δεν έβλεπε το πατάρι (θα μετακινηθούμε λίγο όταν αρχίσει η συναυλία είπαμε), η κοπέλα που ήρθε για την παραγγελία μας ενημέρωσε ότι το πρώτο ποτό ήταν ακριβότερο λόγω του live, σιγοπίναμε τα ποτά μας και περιμέναμε καμιά ώρα να ξεκινήσει η συναυλία. Έπεσε ένα ηχητικό σποτ για το gaia festival, κάποια κινητικότητα δημιουργήθηκε, και ξαφνικά η αποκάλυψη: οι μουσικοί που έλαβαν τις θέσεις τους στο παταράκι δεν ήταν οι Watcha Clan, αυτοσυστήθηκαν ως οι “Encore” και έπαιζαν ελληνικό έντεχνο. Μας εξαπάτησαν ψέλλισα στην υπόλοιπη παρέα, φωνάξαμε την κοπέλα που σέρβιρε για κάποιες εξηγήσεις, μας είπε ότι αρρώστησε τελευταία στιγμή η Sista και η συναυλία ακυρώθηκε, δεν αγριέψαμε, άλλωστε η κοπέλα δεν μας έφταιγε σε τίποτα, σκάσαμε από 10 ευρώ για το ποτό και το live (που όμως δεν θέλαμε να παρακολουθήσουμε) και φύγαμε, στο δεύτερο τραγούδι, οργισμένοι με την ανευθυνότητα της διοργάνωσης.
Για να εξηγούμαστε, είναι ανθρώπινο να αρρωστήσει ένα μέλος του γκρουπ και να ακυρωθεί η συναυλία, το κατανοούμε. Σε αυτήν την περίπτωση όμως οφείλεις να το ανακοινώσεις αμέσως στις ιστοσελίδες σου, να τοποθετήσεις μια ευκρινή ανακοίνωση στην είσοδο και να ενημερώνεις τους πελάτες σου ότι η συγκεκριμένη συναυλία ακυρώθηκε και εκτάκτως θα παίξει ένα άλλο γκρουπ. Δεν κατανοούμε την πρακτική να κάνεις το κορόϊδο μπας και τσιμπίσεις κανα ευρουδάκι παραπάνω από κάποιους αφελείς σας εμάς. Θα περιμέναμε περισσότερο σεβασμό στο συναυλιακό κοινό ειδικά από ανθρώπους που έχουν μεγάλη εμπειρία στην διοργάνωση live.

Η απάντηση
Το οτι το μονο που θέλατε να πετυχετε είναι να δυσφημίσετε το φεστιβάλ φαινεται απο την πρώτη παρουσίαση του στο σαιτ σας. ΤΕΤΟΙΑ ΚΑΚΕΝΤΕΡΕΧΕΙΑ ΚΑΚΙΑΣ ΠΕΘΕΡΑΣ...Γιατι όμως μήπως γιατι το δικό σας φεστιβάλ εχει "κλεψει" λίγο απο το όνομα μας και λίγο απο το σκεπτικό μας κάποια χρόνια μετά?
Εμείς δεν είπαμε τίποτα, μακάρι να γίνουν 10 τέτοια φεστιβάλ, γιατι στην ένωση των φεστιβάλ της Ευρώπης μάθαμε να σεβόμαστε να συνεργαζόμαστε και να κατανοούμε γιατί ο στόχος είναι κοινός.
Η μικρότητα που δείχνετε χαρακτηρίζει και την ποιότητά σας. Κρίμα γιατί υπήρξα απο τα ιδρυτικά μέλη της ΟΙΚΟΤΟΠΙΑΣ και επι χρόνια υποστηριχτής της, ελπίζω να μην προέρχεστε απο εκεί.
'Οσο αφορά την αναβολή του σχήματος είναι κατι που συμβαίνει κάποιες φορές και αναφέρεστε σε έναν άνθρωπο που έχει στο ενεργητικό του πάνω απο 2000 διοργανώσεις συναυλιών και έχει αφήσει αρκετά ίχνη και ΚΑΝΕΝΑ αρπαχτής, ειδικά για την Θεσσαλονίκη. Για εσάς προς το παρόν δεν γνωρίζω τίποτα, περα απο ότι μου θυμίζετε τους χαραχτηριστικούς τύπους που επιβιώνουν στην Θεσσαλονίκη με τους αφορισμούς του Μπαγιάτι κρατώντας την πόλη στον Μεσαίωνά της.
Και συνεχίζω, η ασυνέπεια προήλθε απο τους πολυεκτιμημένους κατα τα άλλα απο εσάς καλλιτέχνες,που ειδοποιήσαν για την ασθένεια απο το ιατρείο του αεροδρομίου στις 17.00 της Πέμπτης , ποιά εφημερίδα θα προλάβαινε να αναφέρει την ακύρωση για την Παρασκευή όταν καλά καλά δεν αναφέρθηκαν στην εκδήλωση. Το σάιτ που ενημερώθηκε άμεσα ήταν φυσικά στο MYSPACE γιατί το άλλο ελέγχεται απο άνθρωπο που δεν βρισκεται Θεσσαλονίκη και γιατί είναι υπό κατασκευή. (Γιατί δεν μας χρηματοδοτούν ούτε δήμοι ούτε άλλοι φορείς, γιατί οι χορηγοί μας συμβολικά συμμετέχουν με επι μέρους στηρίξεις).
Ενημερώθηκαν άμεσα τα σημεία πώλησης εισιτηρίων τα ραδιόφωνα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και σχετικοί δημοσιγράφοι.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΕΣΑΣ ΚΑΝΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΔΕΝ ΔΙΑΤΥΠΩΣΕ ΠΑΡΑΠΟΝΟ. και Ω Θεοί των συμπτώσεων είστε μυημένος στον χώρο των συναυλιών και με ένα φεστιβάλ που ονομάζεται
"ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΗΣ ΓΗΣ"...
Δηλώσατε ότι στο ΟΡΙΕΝΤ κανείς δεν σας ζήτησε εισιτήριο αλλά παρόλα αυτά δέν μπήκατε στον κόπο να ρωτήσετε, ούτε όταν πληρώσατε ΜΟΝΟ το ποτό που ήπιατε δεν είπατε ότι ήρθατε για το άλλο σόου , γιατί αν το λέγατε θα σας επιστρέφαν και την αξία του ποτού που πήρατε.
Αλλά η κακία σας έκρινε τα πάντα...μιλάτε για συνθήκες συναυλιών για αυτούς που βάλαν την Θεσσαλονίκη στον χάρτη των συναυλιών...Και όπως σας ξαναείπα άλλα δυο τρία τέτοια κακοπροαίρετα σχόλια να είχα θα έλεγα οτι δέν αξίζει τίποτα να κάνεις για τους αχάριστους.
Σας εύχομαι να μην σας τύχουν κριτές σαν και εσάς...
Στεφανίδης Νίκος
ΥΓ. Περιμένω για λόγους δεοντολογίας να ανεβάσετε στο μπλογκ σας ολόκληρη την απάντηση μου. Θα παρακαλούσα ενυπόγραφη την απάντησή σας έστω στο e mail σας...
ΥΓ.2 επισυνάπτω την ακύρωση προς ικανοποίηση της περιέργειά σας
Hello Nikos,this noon at the airport, Karine (lead singer of the band) get a malaise (sickness) and the emergency crew of the airport came, they say she can't take the plane regarding to her health... I'm really sorry for you and your partners but we got to cancel the shows, let's say that we could plan those shows again in october...thanks for understanding,Soupa Ju

Και ένα δικό μας σχόλιο
Ο εκνευρισμός είναι σίγουρα κακός σύμβουλος, θα αναγνωρίσω ότι το αρχικό δικό μας σχόλιο γράφτηκε κάτω από τέτοιες συνθήκες καθώς ο συντάκτης του το έγραψε αμέσως μετά το γεγονός, με πυρετό και προφανώς νοιώθοντας, δικαίως ή αδίκως, εξαπατημένος, όχι για τα 10 ευρώ που πλήρωσε αλλά για το χαμένο του βράδυ. Πάντως οι αιτιάσεις του παραμένουν, εντάξει οι εφημερίδες δεν προλάβαιναν να ενημερωθούν, ο υπεύθυνος του site έλειπε, χαρτί και μολύβι δεν υπήρχε για να γραφτεί μια ανακοίνωση και να τοποθετηθεί στην είσοδο;
‘Οσο για την δική μας «κακεντρέχεια κακιάς πεθεράς» νομίζω ότι μπορεί να κριθεί από τους αναγνώστες, καθώς το blog μας ήταν από τα ελάχιστα που αναφέρθηκαν στο φεστιβάλ, δυστυχώς όχι αναμασώντας τα δελτία τύπου αλλά επισημαίνοντας τα επικοινωνιακά και άλλα προβλήματα που μας ενόχλησαν. Οι μουσικές που προτείνει μας αρέσουν και θα είμαστε σίγουρα εκεί γράφαμε ξεκάθαρα και το εννοούμε ακόμα.
Τα υπόλοιπα περί «κλοπών» (ειδικά όταν το σκεπτικό αποτελούν οι μεταφυσικές ανοησίες του Λάβλοκ) και λοιπά “καλο”ντρεχή (ας μου συγχωρεθεί ο κακόηχος νεολογισμός) δεν θα θέλαμε να τα σχολιάσουμε. Είπαμε ότι ο εκνευρισμός δεν είναι καλός σύμβουλος.
Σταύρος Υφαντής